Azerbaycan Cumhurbaşkanı

Azerbaycan Cumhurbaşkanı 1991’de bağımsız bir devlet olduktan sonra 5 yılda bir seçilmeye başlanmıştır. Azerbaycan Cumhurbaşkanı (Azerice: Azərbaycan Cumhurbaşkanlığı) Azerbaycan Cumhuriyeti’nin devlet başkanıdır. Başkan, vatandaşlar tarafından yedi yıllık bir süre için seçilir. Azerbaycan anayasası cumhurbaşkanının yürütme gücünün kişileşmesi, başkomutan, “Azerbaycan’ın iç ve dış politikadaki temsilcisi” olacağını ve “dokunulmazlıktan” yararlanacağını belirtiyor. Cumhurbaşkanı, yürütme organı olan yürütme organı aracılığıyla yönetilir. cumhurbaşkanlığı sarayı ve sekreterler ve bakanlıklardan oluşur, bakanlardan oluşur, ayrıca sosyal politikadan sorumlu Ekonomi ve Bakanlar Kurulu ile dış, askeri ve yargı işlerinden sorumlu Güvenlik Kurulu bulunur.Şuanda görevde olan İlham Aliyev 3. Kere cumhurbaşkanlığı makamına oturmaya hak kazanmıştır.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı

1991’de Sovyetlerden bağımsızlığını ilan eden ülkelerden biri olan Azerbaycan Cumhuriyeti’nde 1991-93 arasında 5 farklı isim geçici ve normal olarak cumhurbaşkanlığı koltuğunu işgal etmiş olsa da 3 Ekim 1993’te Azerbaycan’ın milli lideri olan Haydar Aliyev’in göreve gelmesiyle bir istikrar da oluşmuştur.

10 yıl boyunca ülkenin cumhurbaşkanlığını yapan ve geçmişten o zamana kadar Azerbaycan’a verdikleri ile büyük bir kişilik olarak ülke tarihine adını kazıyan Haydar Aliyev, 15 Ekim 2003 tarihinde yapılacak olan Devlet Başkanlığı (Cumhurbaşkanlığı) seçimlerinde tekrar aday olması gündemdeyken sağlık problemleri dolayısıyla çekilmek zorunda kalmış ve 12 Aralık 2003’te de Clevelan Hastanesi’nde vefat etmiştir.

Cumhurbaşkanı Kimdir

Haydar Aliyev’in ölümü ile Yeni Azerbaycan Partisi’nin yeni lideri de İlham Aliyev olmuştu. Yeni lider partisiyle girdiği seçimleri büyük farkla kazanıp kendi tarihini yazmak için kolları sıvadı. Azerbaycan’ın 2003’ten bu yana Cumhurbaşkanı olan İlham Aliyev 1961 doğumludur. Ve 2013 yılında 3. Kez tekrar seçilme başarısını göstermiştir. Son seçimlerde %85 oy alarak tarihi bir başarıyla seçimi kazanan İlham Aliyev’in en yakın rakibi Demokratik Güçler Ulusal Konseyi’nden Cemil Hasanlı’ydı ve sadece %5.5 oy alarak 2oo bin kişiyi yanına çekebilmişti. İlham Aliyev’in destekçileri ise 3 milyonun üzerinde oldu.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Seçilme Şartları, Görev Süresi ve Yetkileri

Doğrudan Başkan’a bağlı kurumlar arasında Devlet Özel Koruma Servisi vardır. Azerbaycan anayasasına göre aynı kişi süresiz olarak cumhurbaşkanı olarak görev yapabilir. Azerbaycan Anayasasının 101. maddesi cumhurbaşkanı adayı için gerekli şartları içermektedir. Anayasaya, Azerbaycan cumhurbaşkanı adaylarının şartları şu şekildedir:

Cumhurbaşkanı Adayı,

10 yıldan fazla Azerbaycan’da daimi ikamet etmelidir
Seçim için gerekli şartları taşımak;
Ciddi bir suçtan hüküm giymemiş ya da hakkında soruşturma açılmamış olmalıdır;
Diğer ülkelere karşı hiçbir yükümlülük sahibi olmalıdır;
Yüksek eğitim sahibi olmalıdır;
Çifte vatandaşlığı olmamalıdır.

Azerbaycan Cumhuriyeti Parlamentosunun her fraksiyonu cumhurbaşkanlığı seçimleri için aday gösterme hakkına sahiptir. Kanun değiştirilmeden önce, mecliste temsil edilmeyen partiler tarafından atanan cumhurbaşkanı adayları için asgari imza sayısı 40.000 dür.

Yemin Töreni

Azerbaycan Anayasası’nın 103. maddesi, Azerbaycan Cumhurbaşkanı seçilen kişinin yemini hakkında bilgi vermektedir. Bu maddeye göre, Azerbaycan Cumhurbaşkanı seçilen kişinin yemini aşağıdakilerden oluşmaktadır.

Azerbaycan’ın seçilmiş Cumhurbaşkanı, Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin sonuçlarının açıklandığı tarihten itibaren 3 gün içinde Anayasa Mahkemesi üyeleri önünde yemin eder.

Cumhurbaşkanı Yetkilerinden Bazıları Şunlardır:

1. Azerbaycan Ulusal Meclisi için seçim çağrısı;
2. Azerbaycan, devlet bütçesini onay için Azerbaycan Parlamentosu’na sunar;
3. Ulusal ekonomik ve sosyal planların onaylanması;
4. Azerbaycan Milli Meclisinin onayı ile Azerbaycan Başbakanını atamak veya görevden almak;
5. Bakanlar Kurulu üyelerini atamak veya görevden almak, gerektiğinde Bakanlar Kuruluna başkanlık etmek;
6. Bakanlar Kurulunun istifasına karar vermek;
7. Azerbaycan Devlet bütçesinin idari organlara giderleri dahilinde merkezi ve yerel idari organların kurulması;
8. Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu ve Bakanlar Kurulu kararlarının ve emirlerinin iptali, merkezi ve mahalli idarelerin kararları;
9. Azerbaycan Anayasa Mahkemesine, Azerbaycan Yüksek Mahkemesine ve Azerbaycan Temyiz Mahkemesine yargıçların atanması, Azerbaycan’ın diğer mahkemelerinin yargıçlarının atanması, Azerbaycan
10. Başsavcısının atanması ve görevden alınması konusunda Azerbaycan Parlamentosuna önerilerde bulunmak Azerbaycan Ulusal Meclisinin onayı ile;
11. Azerbaycan Merkez Bankası Yönetim Kurulu üyelerinin atanmasını ve görevden alınmasını Azerbaycan Parlamentosuna sunmak ve Azerbaycan Merkez Bankası Yönetim Kurulu üyeleri arasından Azerbaycan
12. Merkez Bankası Başkanını atamak;
13. Azerbaycan’ın askeri doktrinini onay için Azerbaycan Parlamentosu’na sunmak;
14. Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin üst düzey komutanlarının atanması ve görevden alınması;
15. Azerbaycan İnsan Hakları Komiserinin seçilmesi konusunda Azerbaycan Ulusal Meclisine görüş bildirmek;
16. Azerbaycan Parlamentosuna yabancı ülkelerde ve uluslararası kuruluşlarda Azerbaycan diplomatik misyonlarının kurulması, yabancı ülkelerdeki ve uluslararası kuruluşlardaki Azerbaycan diplomatik
17. temsilcilerinin atanması ve geri çağrılması hakkında sunum;
18. Yabancı diplomatik misyonlardan kimlik ve kimlik bilgilerini almak;
19. Devletler arasında uluslararası anlaşmalar yapar, Azerbaycan yasalarından farklı kurallar belirleyen devletler arası ve devletler arası anlaşmaların onaylanması ve yürürlükten kaldırılması için Azerbaycan
20. Parlamentosuna sunar, onay belgelerini imzalar;
21. Referandum yapmak;
22. Yasaları imzalamak ve yayınlamak;
23. Sivil sorunları çözmek;
24. Siyasi sığınma verilmesine değinmek;
25. Af ilan etmek;
26. Daha yüksek askeri ve daha yüksek özel rütbeler verir;
27. Seferberlik çağrısını reddederken tam veya kısmi seferberlik ilan etmek;
28. Azerbaycan vatandaşlarının askere alınmaları ve askere alınmaları konusunda kararlar almak;
29. Azerbaycan Güvenlik Konseyi’nin kurulması;
30. Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin atanmasıyla ilgili olmayan görevleri yerine getirmesi için Azerbaycan Ulusal Meclisine kabul eder;
31. Olağanüstü hal ve sıkıyönetim ilan etmek;
32. Azerbaycan Milli Meclisinin onayı ile savaş ilanı veya barışın sonuçlanması;
33. Bu amaçla Azerbaycan devlet bütçesinden özel güvenlik hizmetlerinin kurulması;
34. Azerbaycan Parlamentosunun ve yargısının yetkisinde olmayan diğer konular, bu Anayasada yürütme sırasına göre karara bağlanır.